Hiện nay, các phương pháp giáo dục sớm cho trẻ mầm non được áp dụng rộng rãi trên thế giới, trong đó Montessori là một phương pháp nổi bật và cũng được ba mẹ quan tâm và tìm hiểu. Để hiểu rõ hơn phương pháp Montessori là gì?, Những ưu, nhược điểm mà phương pháp giáo dục này mang lại là, mời ba mẹ tham khảo bài viết dưới đây.
Nội dung chính
Phương pháp giáo dục Montessori là gì ?
Phương pháp giáo dục Montessori được đặt theo tên của người sáng lập là một chuyên gia người Ý trong lĩnh vực triết học, nhân văn học, giáo dục học – bà Maria Montessori.
Phương pháp này giúp thúc đẩy tiềm năng của trẻ thông qua việc tạo ra một môi trường học tập thân thiện, chuyên nghiệp với những giáo cụ học tập chuyên biệt. Đồng thời, Montessori tập trung xây dựng nền tảng cho trẻ trong những năm đầu đời, đặc biệt với độ tuổi từ 2 đến 6 tuổi.
Kết quả của việc áp dụng phương pháp Montessori cho trẻ 0 – 6 tuổi một cách hiệu quả là giúp trẻ phát triển đồng đều về tư duy, khả năng thu nhận kiến thức và sáng tạo. Đồng thời, rèn luyện được những kỹ năng mềm cần thiết ngay từ khi còn nhỏ như kỹ năng giao tiếp, xử lý tình huống, làm việc độc lập và hợp tác nhóm.
Phương pháp Montessori trong 5 lĩnh vực giáo dục
Rèn luyện giác quan
Kênh duy nhất tiếp nhận thông tin đưa đến não bộ của trẻ là cảm giác giác quan. Phương pháp Montessori cho trẻ 0 – 6 tuổi giúp trẻ phát triển khả năng sử dụng giác quan từ yếu đến thành thục.
Những giáo cụ này giúp bé phát triển khả năng phân biệt thị giác, kỹ năng vận động tinh, phối hợp tay mắt… Các bài tập giác quan giúp bé rèn luyện đồng đều 5 giác quan là:
• Thính giác: Bé cảm nhận được độ to – nhỏ của âm điệu, cảm thụ giai điệu âm nhạc…
• Thị giác: Học sinh biết phân biệt màu sắc, hình dạng, kích thước…
• Vị giác: Trẻ được nếm để biết vị ngọt, vị đắng, nhạt…
• Xúc giác: Học sinh được trực tiếp cầm nắm, quan sát, nghiên cứu để biết được độ chân thật, độ mịn, thô ráp…
• Khứu giác: Bé được hướng dẫn phân biệt mùi của cây cỏ hoa lá, mùi của thức ăn…
Phát triển ngôn ngữ
Lĩnh vực ngôn ngữ đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ. Montessori phát triển giác quan khuyến khích trẻ thể hiện, bày tỏ bản thân mình bằng lời, trẻ được hướng dẫn cách nhận biết mặt chữ và tô chữ…
Các bài tập ngôn ngữ Montessori tập trung vào việc tăng cường kỹ năng nghe và hiểu từ vựng. Các giáo viên Montessori tin rằng trẻ em được sinh ra có khả năng tiếp thu ngôn ngữ mà không cần nỗ lực. Học sinh được học ngôn ngữ thông qua nhiều hình thức khác nhau như đọc thơ, ca hát, kể chuyện…
Toán học
Toán học giữ vai trò to lớn trong hành trình phát triển của trẻ. Việc học toán là khởi đầu trong lĩnh vực học tập tập trung vào việc mang lại khái niệm thứ tự. Toán học giúp trẻ hình thành tính độc lập, khả năng phối hợp tai mắt linh hoạt
Lúc đầu bé được làm quen với các con số (từ 1 đến 10). Sau đó, bé được hướng dẫn để chuyển từ lĩnh vực cụ thể sang trừu tượng như các phép tính, phân số… Bài tập toán sử dụng các giáo cụ Montessori như que số, bảng số, hạt…
Văn hóa và khoa học xã hội
Không dừng lại ở đó, Montessori còn đóng vai trò phát triển lĩnh vực Văn hóa, Khoa học xã hội gồm đa dạng các nội dung về lịch sử, địa lý, khoa học, nghệ thuật phù hợp với từng lứa tuổi cảu trẻ. Montessori văn hóa giúp trẻ em hiểu được vị trí của mình, khám phá thế giới muôn màu xung quanh.
Trong lớp học Montessori, có nhiều tài liệu để dạy học sinh về vị trí địa lý như địa cầu, bản đồ cát, bản đồ giấy… Ở lĩnh vực lịch sử, bé được biết đến các khái niệm thời gian bằng cách làm quen với lịch, các loại đồng hồ và câu chuyện lịch sử.
Học sinh cũng được quan sát các mùa, nghiên cứu thời tiết để hình thành các khái niệm về chu kỳ thời gian. Mặt khác, bé được khuyến khích trải nghiệm và khám phá thiên nhiên.
Thực hành cuộc sống
Montessori chú trọng việc dạy trẻ các lĩnh vực về thực tiễn cuộc sống. Đó là:
• Tự phục vụ và chăm sóc bản thân: rửa tay, sắp xếp đồ đạc, tự lấy đồ ăn, cất khay ăn…
• Chăm sóc môi trường: tưới cây, trồng rau, chăm hoa…
• Các bài học rèn thái độ lịch sự, nhã nhặn: giữ trật tự, chào hỏi, cảm ơn, xin lỗi và tương tác vui vẻ với thầy cô/bạn bè…
Những bài học này tạo cho con tính độc lập, sự tập trung, khả năng tự chủ và phối hợp, sự tự tin, tự nhận thức bản thân. Đây là mục tiêu học tập tuyệt vời với chi phí tiết kiệm nhất mà trẻ có thể luyện tập mọi lúc, mọi nơi thông qua những thứ có sẵn. Thực hành cuộc sống là hoạt động có ý nghĩa, mang đến cơ hội phát triển kỹ năng toàn diện
ƯU ĐIỂM
Kích thích niềm đam mê học tập
Khi trẻ được tạo không gian để học theo nhịp độ riêng và theo cách riêng của mình, các bé sẽ thích thú với việc học tập. Phương pháp giáo dục Montessori được thiết kế để giúp con phát triển niềm yêu thích học tập suốt đời và nuôi dưỡng sự tò mò về thế giới xung quanh.
Rèn luyện tính độc lập và tự lập
Kỷ luật là một đức tính cực kỳ quan trọng ở hầu hết các lĩnh vực giảng dạy. Thông qua phương pháp Montessori, trẻ có thể tự chọn thời gian tham gia và thực hiện việc mình yêu thích theo kế hoạch nhất định sau khi được thầy cô hướng dẫn. Điều này sẽ giúp bé hình thành khả năng quản lý thời gian, tính tự giác cũng như chủ động trong các hoạt động thường ngày.
Giúp trẻ có được cơ hội trải nghiệm thế giới xung quanh
Với phương pháp Montessori, giáo viên trong lớp học sẽ đóng vai trò là người hướng dẫn bé hoàn thành nội dung bài học. Ngoài ra, họ cũng sẽ là người hỗ trợ con khi gặp khó khăn trong việc giải quyết vấn đề mà không được can thiệp vào quyết định hay hành động của trẻ. Điều này sẽ tạo điều kiện để các bé được học tập, khám phá thế giới xung quanh theo cách riêng của mình.
Khơi gợi cảm hứng, sự sáng tạo trong trẻ
Việc để trẻ tự do lựa chọn và thực hiện các hoạt động theo cách riêng của mình sẽ giúp khơi gợi tính tò mò và sáng tạo bên trong con. Hơn nữa, việc tiếp xúc với nhiều nền văn hóa cũng như môi trường khác nhau trẻ sẽ được mở rộng tư duy của mình đối với thế giới hay mở ra hướng suy nghĩ khác nhau trong một vấn đề.
NHƯỢC ĐIỂM
Chi phí cao
Các trường Montessori phải mua rất nhiều tài liệu và giáo cụ học tập. Mặt khác, cũng cần các chuyên gia đào tạo lâu dài và chuyên sâu về cách sử dụng học liệu sao cho hiệu quả.
Đó là lý do tại sao hầu hết các chương trình Montessori được thực hiện đúng chuẩn đều tốn kém, dẫn tới học phí học cao. Do vậy, không phải ai cũng đủ điều kiện để cho con theo học lớp học Montessori trong suốt những năm mẫu giáo.
Không phù hợp với tất cả mọi đứa trẻ
Sở dĩ nhiều người cho con học phương pháp truyền thống hoặc các cách học khác là vì không phải mọi đứa trẻ đều thích hợp với Montessori.
Nếu bé nhút nhát, khó hòa nhập, con khó có thể theo học được chương trình Montessori. Một số bé có thể “bị bỏ rơi” vì không bắt kịp tốc độ. Điều này khiến bé có thể không học được nhiều ở trường hoặc nảy sinh tâm lý tự ti.
Không phải giáo viên nào cũng thực hiện đúng chuẩn
Mặc dù đóng vai trò là người hỗ trợ, hướng dẫn và định hướng cho học sinh, thế nhưng một số giáo viên Montessori hiểu sai đặc trưng của phương pháp, để trẻ tự do làm bất cứ những gì chúng muốn. Ngoài ra, cũng có một số giáo viên chưa được đào tạo bài bản theo phương pháp này.
Tất cả những điều này có thể tạo ra lỗ hổng trong giáo dục. Khiến cho một số trường mầm non không thực sự hiệu quả trong việc áp dụng phương pháp giảng dạy Montessori.
Độc lập mọi lúc không phải là điều tốt
Dạy học theo phương pháp Montessori đề cao sự độc lập và tự chủ trong công việc. Thế nhưng lớn lên con có thể trở thành một người quá cứng nhắc hoặc quá đề cao bản thân. Đây không phải là điều tốt.
Tính cách này khiến con khó hòa nhập và khó kết nối với mọi người trong môi trường làm việc. Hơn nữa, chúng có thể sẽ thấy mình hơn người khác, hình thành thái độ tự cao.
Lưu ý khi thực hiện phương pháp Montessori cho trẻ mầm non
Khuyến khích trẻ vui chơi
Ở phương pháp Montessori, các hoạt động của trẻ sẽ không phụ thuộc quá nhiều vào giáo viên, người hướng dẫn. Thay vào đó, bé sẽ có thể tự quyết định trình tự các hoạt động và thoải mái học tập, vui chơi với các bạn bè đồng trang lứa.
Giáo viên chỉ đóng vai trò là người bạn đồng hành, quan sát, hướng dẫn và hỗ trợ trẻ khi cần. Vì vậy, ba mẹ hãy thường xuyên khích lệ bé vui chơi, học tập một cách tự nhiên với bạn bè xung quanh.
Không gián đoạn, làm phân tán sự tập trung của trẻ
Khi trẻ đã yêu thích một hoạt động nào đó hoặc khám phá ra một món đồ chơi yêu thích ba mẹ hãy để trẻ yên tĩnh một mình. Lúc này, bé rất cần sự tập trung để có thể tự mình khám phá cách chơi cũng như tự giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình “làm việc”. Giáo viên chỉ can thiệp và đưa ra hướng dẫn khi trẻ yêu cầu.
Lấy trẻ làm trung tâm
Phương pháp Montessori lấy trẻ làm trung tâm của việc dạy học. Bởi các chương trình giảng dạy hay lộ trình học sẽ được thiết kế dựa trên khả năng cụ thể và quá trình phát triển của mỗi đứa trẻ để tạo điều kiện thuận lợi giúp trẻ phát triển toàn diện.
Tôn trọng và không áp đặt trẻ
Dù ở độ tuổi nào, chúng ta đều rất cần sự tôn trọng và trẻ nhỏ cũng không ngoại lệ. Ba mẹ nên tôn trọng sự tự do để bé có không gian khám phá, học hỏi riêng. Giáo viên hay người hướng dẫn không nên áp đặt suy nghĩ của bản thân lên trẻ.
Khi bị áp đặt, trẻ sẽ dần dần trở nên lo sợ, e ngại và không còn dám làm theo suy nghĩ, cách của riêng mình. Từ đó, bé sẽ đánh mất năng khiếu và khả năng vốn có trong mình.
Trên đây là những điều cần biết về phương pháp giáo dục Montessori cho trẻ mầm non. Hy vọng, đây sẽ là những kiến thức hữu ích để cha mẹ, người hướng dẫn có thể dễ dàng hơn trong quá trình dạy trẻ.
HỆ THỐNG MẦM NON GCA – HỌC VIỆN THỦ ĐÔ XANH
Website: https://gca.edu.vn
Nhận thông tin chương trình & học phí: https://tuyensinh.gca.edu.vn
